۱. مقدمه

در کارگاه‌های بتن‌ریزی، یکی از مشکلات شایع افت اسلامپ بتن پس از ساخت است؛ گویی بتن از “همکاری” سر باز می‌زند. این پدیده که معمولاً ناشی از فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی در مخلوط است، چالش‌های اجرایی فراوانی به وجود می‌آورد. در این مقاله، دلایل اصلی افت اسلامپ و راهکارهای حفظ آن بررسی می‌شود.

۲. ترکیب مواد و تأثیر آن بر اسلامپ

۲.۱. نوع و مقدار سیمان

افزایش مقدار سیمان می‌تواند به حفظ اسلامپ کمک کند، اما در عین حال آب‌گیری سریع‌تر ذرات سیمان باعث کاهش روانی می‌شود. سیمان‌های با بلین بالا (سطح ویژه بیشتر) سرعت آب‌گیری بیشتری دارند [1].

۲.۲. نسبت آب به سیمان (w/c)

نسبت بالای آب به سیمان باعث افزایش اسلامپ اولیه می‌شود، اما این نسبت باعث افت شدید اسلامپ در زمان نیز می‌شود به دلیل جداشدگی مصالح [2].

۲.۳. دانه‌بندی مصالح

مصالح درشت با دانه‌بندی پیوسته و مصالح ریز با دانه‌بندی مناسب، نقش مهمی در حفظ اسلامپ دارند. وجود ذرات بسیار ریز مثل ماسه‌های گرد گوشه، حفظ روانی را تسهیل می‌کند [3].

۳. عوامل محیطی

۳.۱. دمای محیط

دمای بالای محیط باعث تسریع واکنش‌های هیدراسیون و کاهش اسلامپ می‌شود. خنک نگه‌داشتن مصالح، یکی از راهکارهای کنترل افت اسلامپ است [4].

۳.۲. سرعت باد و رطوبت نسبی

باد شدید و رطوبت پایین باعث تبخیر سریع آب آزاد در مخلوط شده و افت اسلامپ را تشدید می‌کند [5].

۴. افزودنی‌های شیمیایی و معدنی

۴.۱. روان‌کننده‌ها

استفاده از فوق‌روان‌کننده‌ها (مانند بر پایه پلی‌کربوکسیلات) می‌تواند اسلامپ را بدون افزایش آب حفظ کند، اما مدت اثر آن‌ها بسته به نوع و مقدار متفاوت است [6].

۴.۲. مواد معدنی مانند پوزولان‌ها

پوزولان‌هایی مانند خاکستر بادی و میکروسیلیس با جذب آب، می‌توانند باعث افت سریع اسلامپ شوند. استفاده بهینه از این مواد همراه با روان‌کننده توصیه می‌شود [7].

۵. روش و زمان اختلاط و حمل بتن

۵.۱. مدت زمان اختلاط

افزایش بیش از حد زمان اختلاط منجر به افزایش دمای مخلوط و افت روانی می‌شود [8].

۵.۲. زمان حمل

در پروژه‌هایی با فاصله زیاد بین بچینگ و محل بتن‌ریزی، افت اسلامپ معمول است. در چنین مواردی استفاده از افزودنی‌های دیرگیر یا افزودنی‌های حفظ اسلامپ توصیه می‌شود [9].

۶. راهکارهای عملی برای حفظ اسلامپ

 • استفاده از سیمان با نرمی متعادل

 • کنترل دمای مصالح

 • استفاده از فوق‌روان‌کننده‌های با اثر بلندمدت

 • طراحی دانه‌بندی مناسب

 • افزودن تدریجی آب یا روان‌کننده در مسیر حمل (در صورت مجاز بودن)

 • کاهش زمان حمل و بتن‌ریزی

۷. نتیجه‌گیری

افت اسلامپ بتن پدیده‌ای چندعلتی است و کنترل آن نیازمند شناخت دقیق از فیزیک و شیمی اجزای بتن و شرایط محیطی است. انتخاب مواد مناسب، کنترل شرایط محیطی و استفاده هوشمندانه از افزودنی‌ها می‌تواند به حفظ کارایی بتن کمک قابل‌توجهی کند.

منابع (References)

 1. Neville, A. M. (2011). Properties of Concrete, Pearson Education.

 2. Mehta, P. K., & Monteiro, P. J. M. (2014). Concrete: Microstructure, Properties, and Materials, McGraw-Hill.

 3. Aïtcin, P. C. (1998). High-Performance Concrete, E & FN Spon.

 4. Kosmatka, S. H., Kerkhoff, B., & Panarese, W. C. (2002). Design and Control of Concrete Mixtures, PCA.

 5. Mindess, S., Young, J. F., & Darwin, D. (2003). Concrete, Prentice Hall.

 6. Ramachandran, V. S. (1995). Concrete Admixtures Handbook, Noyes Publications.

 7. Thomas, M. (2013). Supplementary Cementing Materials in Concrete, CRC Press.

 8. ACI Committee 304 (2009). Guide for Measuring, Mixing, Transporting, and Placing Concrete.

 9. ACI 116R-00 (2000). Cement and Concrete Terminology, American Concrete Institute.