مقدمه

در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و ساختمانی، مسئله نفوذ آب یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که مستقیماً بر دوام، ایمنی و عملکرد سازه تأثیر می‌گذارد. نفوذ آب به داخل سازه‌ها ممکن است از طریق فشار مثبت یا فشار منفی صورت گیرد؛ در حالی که اغلب تمرکزها بر روی آب‌بندی در برابر فشار مثبت آب است، اما در بسیاری از شرایط، آب‌بندی در برابر فشار منفی آب از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود و در عمل، پیچیدگی‌ها و دشواری‌های بیشتری نیز دارد.

فشار منفی آب زمانی اتفاق می‌افتد که منبع آب در پشت سطحی قرار داشته باشد که قرار است آب‌بندی شود. به عبارت ساده‌تر، آب از طرف پشت سطح در حال نفوذ است و تمایل دارد به درون سازه راه پیدا کند. این حالت معمولاً در مواردی مانند دیوارهای زیرزمین، فونداسیون‌های در تماس با خاک مرطوب یا سطوحی که در معرض نشت آب‌های زیرزمینی هستند، رخ می‌دهد.

عدم توجه به فشار منفی آب و استفاده از راهکارهای نادرست یا ناکارآمد می‌تواند منجر به نفوذ آب، تخریب تدریجی مصالح ساختمانی، رشد قارچ و کپک، کاهش عمر مفید سازه و در نهایت صرف هزینه‌های سنگین برای تعمیرات شود.

در این مقاله، با نگاهی جامع به مفهوم فشار منفی آب، تفاوت آن با فشار مثبت، چالش‌ها و روش‌های مؤثر آب‌بندی در برابر آن، مصالح مناسب، نکات اجرایی و تجربیات پروژه‌ای پرداخته می‌شود تا راهنمایی کامل برای مهندسان، مجریان و کارشناسان فعال در حوزه ساخت‌وساز فراهم گردد.

تعریف فشار منفی آب

فشار منفی آب (Negative Water Pressure) به شرایطی گفته می‌شود که در آن منبع رطوبت یا آب در پشت سطحی قرار دارد که قرار است آب‌بندی شود و نیروی آب در خلاف جهت اجرای لایه آب‌بند وارد می‌شود. در این حالت، آب از سمت بیرونی سازه (مانند خاک مرطوب، سفره‌های زیرزمینی یا منابع نشتی) به سمت داخل تلاش می‌کند نفوذ کند و به فضاهای داخلی یا خشک راه پیدا کند.

برای درک بهتر، فرض کنید دیوار یک زیرزمین در تماس مستقیم با خاک مرطوب یا آب زیرزمینی قرار دارد. در این حالت، فشار آب از سمت بیرون دیوار به سمت داخل وارد می‌شود. اگر شما بخواهید این دیوار را از سمت داخل آب‌بندی کنید، در واقع با فشار منفی روبه‌رو هستید. به بیان دیگر، آب در حال فشار آوردن به لایه آب‌بند از پشت آن است و تلاش می‌کند آن را جدا کرده و راه خود را به داخل باز کند.

در مقابل، فشار مثبت آب زمانی رخ می‌دهد که لایه آب‌بند مستقیماً در معرض فشار آب از همان سمتی است که اجرا شده، مانند دیواره‌ی یک مخزن یا استخر، که آب از داخل به سطح فشار وارد می‌کند.

ویژگی‌های بارز فشار منفی عبارت‌اند از:

• نفوذ تدریجی آب از طریق منافذ ریز، ترک‌ها و درزهای سازه‌ای
• تأثیر تخریبی بیشتر بر لایه‌های آب‌بند در صورت انتخاب نادرست مصالح
• نیاز به استفاده از مصالحی با خاصیت چسبندگی بالا، نفوذپذیری پایین و قابلیت تحمل فشار معکوس

در نتیجه، انتخاب روش‌ها و مصالح مناسب برای مقابله با فشار منفی، نیازمند دقت بالا، شناخت رفتار رطوبتی سازه و آگاهی از عملکرد انواع مواد آب‌بند است.

تفاوت فشار مثبت و فشار منفی آب

برای طراحی صحیح سیستم‌های آب‌بندی در سازه‌ها، شناخت تفاوت بین فشار مثبت و فشار منفی آب اهمیت اساسی دارد؛ چراکه هر یک ویژگی‌ها، چالش‌ها و روش‌های آب‌بندی خاص خود را دارند. این تفاوت‌ها به موقعیت منبع آب، جهت فشار واردشده، نوع مصالح مورد استفاده و حتی محل اجرای سیستم آب‌بند مربوط می‌شود.

مثال ساده:

• فشار مثبت: در یک استخر، آب از داخل به دیواره فشار وارد می‌کند. لایه آب‌بند باید جلوی نشت آب به بیرون را بگیرد.
• فشار منفی: در یک زیرزمین مرطوب، آب از طریق خاک به دیوار فشار می‌آورد تا وارد فضای داخلی شود. لایه آب‌بند باید از داخل دیوار مانع این نفوذ شود.

نکته کلیدی:

مصالحی که برای آب‌بندی فشار مثبت مؤثر هستند، الزاماً برای فشار منفی مناسب نیستند. برای فشار منفی باید از محصولاتی استفاده شود که بتوانند در برابر نفوذ آب از پشت، مقاومت کنند، از بستر جدا نشوند و در برابر رطوبت دائمی پایداری بالایی داشته باشند.

چالش‌ها و مشکلات ناشی از فشار منفی در سازه‌ها

فشار منفی آب یکی از مهم‌ترین عوامل مخرب در سازه‌های زیرزمینی، سطوح در تماس با خاک یا سازه‌هایی است که در معرض نشت آب‌های زیرزمینی و رطوبت‌های مهاجم قرار دارند. مقابله با این نوع فشار، به‌مراتب سخت‌تر از فشار مثبت است، چراکه آب در این حالت از پشتِ سطح آب‌بندی‌شده وارد عمل شده و مستقیماً به لایه آب‌بند و بستر آن آسیب می‌زند. این پدیده، چالش‌های فنی، اجرایی و اقتصادی متعددی برای طراحان، مجریان و بهره‌برداران به همراه دارد.

در ادامه، به مهم‌ترین مشکلات ناشی از فشار منفی در سازه‌ها اشاره می‌شود:

• نفوذ تدریجی و دائمی آب

آب ناشی از فشار منفی معمولاً از طریق ترک‌های مویی، درزها، لوله‌های کار گذاشته‌شده، یا نقاط ضعف در بتن به‌صورت تدریجی به درون سازه نفوذ می‌کند. این نفوذ آرام ولی پیوسته، به‌مرور باعث آسیب‌های جدی به ساختار سازه می‌شود.

• جدا شدن لایه‌های آب‌بند از سطح

در فشار منفی، چون آب از پشت به لایه آب‌بند فشار وارد می‌کند، بسیاری از پوشش‌ها و مصالح آب‌بند (مخصوصاً پوشش‌های سطحی معمولی) به مرور از سطح جدا می‌شوند یا از طریق مکانیسم "لایه‌لایه شدن" (delamination) تخریب می‌گردند.

• تخریب تدریجی بتن و مصالح سازه‌ای

نفوذ آب از طریق فشار منفی باعث شسته‌شدن آهک آزاد بتن، کربناته‌شدن، خوردگی آرماتورها، و کاهش دوام سازه می‌شود. همچنین در مناطق سردسیر، آب نفوذی می‌تواند در اثر یخ‌زدگی باعث ترک‌خوردگی سطح شود.

• ایجاد شوره (Efflorescence) و نم‌زدگی سطوح داخلی

رسوب نمک‌های محلول در آب در سطح داخلی سازه باعث ایجاد لکه‌های سفیدرنگ (شوره) و پدیده "نم‌زدگی" می‌شود. این مسئله نه‌تنها ظاهر فضا را مخدوش می‌کند، بلکه نشانه‌ای از وجود رطوبت عمیق در سازه است.

• رشد قارچ، کپک و بوی نامطبوع

محیط مرطوب و نم‌دار ناشی از فشار منفی، بستر مناسبی برای رشد قارچ و کپک فراهم می‌کند که برای سلامتی افراد، به‌ویژه در فضاهای بسته مثل زیرزمین‌ها، خطرناک است.

• افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری

ترمیم آسیب‌های ناشی از فشار منفی به دلیل نیاز به تخریب، دسترسی دشوار، یا محدودیت‌های اجرایی (به‌ویژه در سازه‌های بهره‌برداری‌شده)، هزینه‌بر و زمان‌بر است و اغلب نیاز به اجرای دوباره سیستم آب‌بندی دارد.

• محدودیت در انتخاب مصالح و روش‌های متداول

بسیاری از مواد و سیستم‌های متداول آب‌بندی (مثل رنگ‌ها، عایق‌های پلیمری سطحی یا پوشش‌های قیری) در برابر فشار منفی کارایی ندارند و ممکن است با اولین نشت آب از بستر جدا شوند.

• چالش‌های اجرایی در شرایط مرطوب

اجرای سیستم‌های آب‌بندی در معرض فشار منفی معمولاً در شرایطی انجام می‌شود که سطح کار مرطوب، آلوده یا غیرقابل خشک‌سازی کامل است؛ این شرایط، انتخاب مصالح و نحوه اجرا را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

در نتیجه، فشار منفی یکی از پدیده‌های حیاتی در طراحی و نگهداری سازه‌های زیرسطحی و در تماس با رطوبت است که غفلت از آن می‌تواند به آسیب‌های جدی سازه‌ای، کاهش عمر مفید پروژه و هزینه‌های بالای نگهداری منجر شود. شناسایی دقیق منبع رطوبت، استفاده از مصالح مناسب و اجرای صحیح، شرط اصلی مقابله موفق با این نوع فشار است.

اهمیت آب‌بندی در مقابل فشار منفی

آب‌بندی در برابر فشار منفی، یکی از حیاتی‌ترین و در عین حال چالش‌برانگیزترین جنبه‌های ایزولاسیون سازه‌ها در تماس با رطوبت‌های محیطی است. در شرایطی که نفوذ آب از سمت بیرونی یا پنهان سازه انجام می‌شود (مثلاً خاک مرطوب، سفره‌های زیرزمینی یا آب‌های نفوذی)، فشار وارد بر سیستم آب‌بند از پشت آن بوده و اگر لایه آب‌بند مقاومت کافی نداشته باشد، به‌راحتی از بستر جدا شده و عملکرد خود را از دست می‌دهد.

اهمیت آب‌بندی در برابر فشار منفی از چند جهت قابل بررسی است:

• محافظت از سازه در برابر نفوذ تدریجی آب

نفوذ رطوبت در شرایط فشار منفی معمولاً بدون علامت‌های اولیه واضح اتفاق می‌افتد. اگر سطح داخلی سازه (مثل دیوار زیرزمین، کف رمپ، فونداسیون یا سازه‌های در تماس با خاک مرطوب) به‌درستی آب‌بندی نشود، آب به‌صورت مویینه یا از طریق ترک‌های ریز به درون سازه وارد شده و در بلندمدت موجب تخریب مصالح و کاهش دوام سازه می‌شود.

• حفظ سلامت ساکنین و کیفیت هوای داخلی

در فضاهای بسته مانند زیرزمین‌ها، انبارها یا طبقات منفی ساختمان، رطوبت ناشی از فشار منفی می‌تواند منجر به رشد قارچ، کپک و ایجاد بوی نامطبوع شود. این موضوع مستقیماً سلامت ساکنین و کاربری فضا را تهدید می‌کند و تنها راه پیشگیری مؤثر، اجرای اصولی سیستم آب‌بندی مقاوم در برابر فشار منفی است.

• افزایش طول عمر مفید سازه

با جلوگیری از نفوذ رطوبت، از خوردگی میلگردها، کربناته‌شدن بتن و ترک‌خوردگی ناشی از یخ‌زدگی جلوگیری می‌شود. در نتیجه، طول عمر مؤثر اجزای سازه‌ای افزایش یافته و هزینه‌های نگهداری به شکل چشم‌گیری کاهش می‌یابد.

• جلوگیری از تخریب پوشش‌ها و دکوراسیون داخلی

در ساختمان‌هایی که دیوارها یا کف‌ها در معرض رطوبت فشار منفی هستند، معمولاً رنگ، گچ، کاشی یا پوشش‌های تزئینی در مدت زمان کوتاهی تخریب می‌شوند. این آسیب‌ها نه‌تنها جنبه زیبایی فضا را از بین می‌برند، بلکه نشانگر آسیب عمیق‌تری در ساختار سازه هستند. آب‌بندی صحیح از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.

• کاهش هزینه‌های ناشی از تعمیرات و دوباره‌کاری

برخلاف تصور عمومی، هزینه آب‌بندی فشار منفی در زمان ساخت (یا بازسازی هدفمند) بسیار کمتر از هزینه‌هایی است که در اثر بی‌توجهی به آن به وجود می‌آیند. ترمیم نشتی‌های ناشی از فشار منفی معمولاً نیاز به تخریب سطوح، خشک‌سازی، تزریق یا اجرای دوباره دارد که به‌مراتب پرهزینه‌تر و زمان‌برتر است.

• پاسخ به الزامات آیین‌نامه‌ها و استانداردها

در بسیاری از آیین‌نامه‌های ساخت‌وساز، الزامات مشخصی برای مقاومت سازه در برابر رطوبت و فشار منفی ذکر شده است. رعایت این الزامات نه‌تنها از منظر فنی و ایمنی اهمیت دارد، بلکه در پروژه‌های بزرگ، جنبه‌های حقوقی و بیمه‌ای نیز به آن وابسته است.

• ضرورت عملکرد پایدار در شرایط بحرانی

در سازه‌هایی مانند پناهگاه‌ها، اتاق‌های تأسیسات، زیرزمین‌های حساس، پارکینگ‌های طبقاتی و مخازن زیرسطحی، رطوبت نفوذی می‌تواند به تجهیزات و عملکرد کلی سیستم آسیب بزند. آب‌بندی مقاوم در برابر فشار منفی در این موارد، نوعی سرمایه‌گذاری در ایمنی عملکردی سازه به حساب می‌آید.

انواع روش‌های آب‌بندی فشار منفی

برای مقابله مؤثر با فشار منفی آب، باید از سیستم‌ها و مصالحی استفاده کرد که بتوانند در شرایط رطوبتی دائم، تماس مستقیم با آب از پشت، و فشار معکوس، پایداری و چسبندگی خود را حفظ کنند. برخلاف آب‌بندی فشار مثبت، در اینجا آب از پشتِ لایه آب‌بند به آن فشار وارد می‌کند، بنابراین تنها مصالح خاص با سازوکارهای شیمیایی یا فیزیکی ویژه قابلیت عملکرد مؤثر دارند.

در ادامه، چهار روش رایج و مؤثر در آب‌بندی فشار منفی بررسی می‌شود:

پوشش‌های کریستالی

مکانیزم عملکرد:

پوشش‌های کریستالی پایه سیمانی، حاوی ترکیبات فعال شیمیایی هستند که در حضور رطوبت، با آهک آزاد بتن واکنش داده و ساختاری بلوری و نامحلول در منافذ و ترک‌های مویینه بتن ایجاد می‌کنند. این کریستال‌ها به‌صورت دائمی در عمق بتن رشد کرده و مسیر عبور آب را مسدود می‌کنند.

مزایا:

• عملکرد خودترمیمی در برابر ترک‌های مویینه
• دوام بالا در محیط‌های دائماً مرطوب
• امکان اجرای آسان از داخل (سمت خشک)
• بدون نیاز به لایه‌برداری در تعمیرات

کاربردها:

• دیوارهای زیرزمین
• سازه‌های بتنی در تماس با خاک
• کانال‌ها، رمپ‌ها و پی‌ها

مواد تزریقی (Injection Systems)

مکانیزم عملکرد:

تزریق مواد آب‌بند از طریق پکر یا نازل به داخل ترک‌ها، درزها یا خلل و فرج بتن انجام می‌شود. این مواد (ژل‌ها، رزین‌ها یا دوغاب‌های ریزدانه) پس از تزریق، در عمق سازه منبسط یا سخت شده و مسیر جریان آب را مسدود می‌کنند.

انواع مواد تزریقی:

• رزین‌های پلی‌یورتان (PU)
• رزین‌های اپوکسی برای ترمیم سازه‌ای

مزایا:

• عملکرد هدفمند در محل نشتی
• عدم نیاز به تخریب سطحی
• سرعت اجرای بالا در موارد اضطراری

کاربردها:

• آب‌بندی ترک‌های فعال و غیرفعال
• درزهای اجرایی و محل عبور تأسیسات
• نشت‌های نقطه‌ای در زیرزمین‌ها یا تونل‌ها

موارد کاربرد (کاربردها در پروژه‌های واقعی)

آب‌بندی فشار منفی در پروژه‌هایی به کار می‌رود که دسترسی به سطح مرطوب یا منبع آب ممکن نیست یا سازه پس از اجرا در معرض رطوبت‌های مهاجم قرار گرفته است. این شرایط در بسیاری از سازه‌های زیرسطحی، تأسیساتی و صنعتی دیده می‌شود. مهم‌ترین موارد کاربرد عبارت‌اند از:

• زیرزمین‌ها، پارکینگ‌های طبقاتی، رمپ‌های ورودی و فونداسیون‌ها
• در معرض نفوذ رطوبت از خاک مرطوب یا آب‌های زیرزمینی
• دیوارهای حائل در گودبرداری‌های عمیق یا مجاور منابع آب
• تونل‌ها، کانال‌ها، و شفت‌های تاسیساتی
• نیاز به مقاومت بالا در برابر نشت و فشار آب از بیرون
• سازه‌های بتنی قدیمی یا آسیب‌دیده که از بیرون قابل دسترسی نیستند
• مخازن و استخرهایی که دچار نشتی از بستر شده‌اند و امکان آب‌بندی از سمت بیرونی وجود ندارد
• درزهای اجرایی، محل عبور لوله‌ها، جعبه‌های تاسیساتی، نقاط تزریق
• سازه‌های دریایی و اسکله‌ها در تماس با سطح آب زیرزمین یا دریا

نکات اجرایی در آب‌بندی فشار منفی

اجرای موفق سیستم آب‌بندی فشار منفی مستلزم رعایت دقیق اصول فنی است، زیرا فشار آب از پشت سطح اعمال می‌شود و مصالح متعارف به‌راحتی از سطح جدا می‌شوند یا تخریب می‌گردند. نکات کلیدی اجرایی شامل موارد زیر است:

  آماده‌سازی دقیق بستر

• حذف روغن، ذرات سست، لایه‌های رنگ یا گچ
• ایجاد سطح زبر یا بازکردن ترک‌ها و درزها برای جذب بهتر مصالح

درمان نشتی‌های فعال قبل از اجرای لایه نهایی

• استفاده از مواد آنی‌گیر (Plugging) یا تزریق موضعی در نقاط نشتی

رعایت زمان‌بندی صحیح اجرا و خشک شدن هر لایه

• آب‌بندی فشار منفی اغلب نیازمند چند لایه اجرای مصالح با فاصله زمانی مناسب است

مرطوب نگه داشتن سطح پیش از اجرای برخی پوشش‌ها مانند پوشش‌های کریستالی

راهنمای گام‌به‌گام نشتی‌گیری و آب‌بندی بتن در فشار منفی (با محصولات Strumix)

آب‌بندی موفق سازه‌های بتنی در برابر فشار منفی نیازمند رویکردی ترکیبی، دقیق و مرحله‌به‌مرحله است. به‌ویژه در شرایطی که نشتی فعال در سازه وجود دارد، استفاده از مصالح معمولی کافی نیست و باید از سیستم‌های تخصصی برای قطع جریان آب، ترمیم بستر، و سپس اعمال پوشش نهایی استفاده کرد.

در این بخش، روش پیشنهادی شرکت Strumix برای نشتی‌گیری و آب‌بندی فشار منفی در سازه‌های بتنی، به همراه محصولات تخصصی این شرکت، ارائه می‌شود:

شناسایی محل نشتی

اولین و مهم‌ترین گام، شناسایی دقیق محل نشتی آب از سطح داخلی سازه است. این نشتی‌ها می‌توانند از ترک‌ها، درزهای اجرایی، اطراف لوله‌ها یا نقاط اتصال ایجاد شده باشند. لازم است نشتی‌های فعال به‌طور کامل مشخص و علامت‌گذاری شوند.

محصول پیشنهادی:

• Strutop Gard-LA (آنی‌گیر مایع): مناسب برای نشتی‌های مویینه و روزنه‌ای
• Strutop Gard-PA (آنی‌گیر پودری): مناسب برای نشتی‌های نقطه‌ای یا با فشار بیشتر

آماده‌سازی محل نشتی

برای حصول چسبندگی مؤثر و توقف کامل جریان آب، لازم است محل نشتی با ابزار مناسب (مثل تیشه، سنگ فرز یا قلم) به شکل V یا U شکل تراشیده شود. سپس آنی‌گیر پودری با فشار دست یا کاردک مخصوص در حفره قرار گرفته و نگه داشته می‌شود تا به‌سرعت سخت شود و مسیر نشتی را مسدود کند.

زمان گیرش آنی‌گیر معمولاً بین ۳۰ تا ۹۰ ثانیه است. اجرای سریع و دقیق در این مرحله بسیار حیاتی است.

ترمیم سطح برای آب‌بندی

پس از مهار کامل نشتی، ناحیه‌ی ترمیم‌شده باید با ملات مناسب بازسازی شود. استفاده از ملات ترمیمی آب‌بند پایه سیمانی با چسبندگی بالا و قابلیت تحمل فشار منفی ضروری است.

محصول پیشنهادی:

• Struseal C515: ملات تخصصی پودری، مقاوم در برابر فشار منفی، قابل اعمال روی سطح مرطوب، مناسب برای صاف‌کاری و بازسازی ناحیه آسیب‌دیده.

آب‌بندی گوشه‌ها و اتصالات

گوشه‌ها، کنج دیوار به کف، و اطراف لوله‌های نفوذی معمولاً نقاط بحرانی در سیستم آب‌بندی هستند. برای افزایش انعطاف‌پذیری و جلوگیری از ترک، باید ماهیچه‌ای با خاصیت چسبندگی بالا در این نقاط اجرا شود.

روش پیشنهادی:

ترکیب Struseal C515 با 10٪ چسب بتن Acro7 و شکل‌دهی به‌صورت ماهیچه گرد در گوشه‌ها.

این ترکیب باعث افزایش چسبندگی، کاهش انقباض و افزایش مقاومت در برابر فشارهای متغیر می‌شود.

بررسی نتایج و صبر برای اطمینان از توقف نشتی

پیش از اعمال پوشش نهایی، چند روز زمان لازم است تا از پایدار بودن شرایط خشک و توقف کامل نشت آب اطمینان حاصل شود. در این مدت سطح باید رطوبت طبیعی خود را حفظ کرده اما فاقد جریان فعال باشد.

اعمال پوشش نهایی نفوذگر

پس از آماده‌سازی بستر، پوشش نهایی آب‌بند باید اجرا شود. برای فشار منفی، از پوشش‌های کریستالی نفوذگر استفاده می‌شود که با ساختار بتن واکنش داده و مسیرهای نفوذ آب را در عمق بتن مسدود می‌کنند.

محصول پیشنهادی:

Struseal C514: پوشش کریستالی نفوذگر مقاوم در برابر فشار منفی، با خاصیت رشد کریستال در عمق سازه

نکات اجرایی:

• سطح باید مرطوب (اشباع از آب) اما فاقد آب آزاد باشد.
• پوشش در دو لایه عمود بر هم اجرا شود (مثلاً عمودی و سپس افقی).
• سطح به مدت حداقل ۳ تا ۵ روز مرطوب نگه داشته شود تا فرآیند واکنش و تشکیل کریستال کامل گردد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

آب‌بندی فشار منفی یکی از چالش‌برانگیزترین بخش‌های ایزولاسیون در سازه‌های بتنی و بنایی است که بی‌توجهی به آن می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی، کاهش عمر مفید سازه و هزینه‌های سنگین تعمیراتی شود. از شناخت درست مفهوم فشار منفی گرفته تا انتخاب دقیق مصالح، رعایت نکات اجرایی و استفاده از روش‌های ترکیبی، همه و همه در موفقیت این فرآیند نقش کلیدی دارند.

مهم‌ترین نکات به‌صورت خلاصه:

• فشار منفی، فشاری است که آب از پشت لایه آب‌بند به سازه وارد می‌کند؛ نه از روبرو.
• در این شرایط، بسیاری از مصالح متداول عملکرد خود را از دست می‌دهند.
• روش‌هایی مانند پوشش‌های کریستالی و تزریق رزین‌ها، از مؤثرترین گزینه‌ها هستند.
• توجه به آماده‌سازی سطح، توقف نشتی، درزگیری دقیق و رعایت استانداردهای تست، شرط موفقیت پروژه است.

در نهایت، برخورد حرفه‌ای و دقیق با موضوع فشار منفی، نه‌تنها تضمین‌کننده دوام و ایمنی سازه است، بلکه از نظر اقتصادی نیز موجب صرفه‌جویی قابل‌توجهی در بلندمدت خواهد شد.